PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 4 / 2012
W ZESZYCIE
- Wyraz osobiście zwykle jest traktowany jako przysłówek. Występują jednak także takie jego użycia, które przeczą tej charakterystyce. Dotyczy to w szczególności tekstów, w których ten wyraz występuje jako wyróżnik tematu wypowiedzi. Często w tej roli występuje w wypowiedziach, których tematem jest sam mówiący.
- Wyrażenie bądź co bądź jako odrębna jednostka języka spełnia kryteria definicyjne klasy partykuł. W tekstach bywa wyodrębniane na prawach parentezy, co jest interpretowane jako sygnał dodatkowej operacji mówiącego, który na swój sposób kształtuje wypowiedź.
- Wyraz pleść może odnosić się do zachowań językowych i w tym znaczeniu może wchodzić w skład szeregu jednostek języka, np. ktoś plecie, że_. W wypadku tej jednostki istotne jest określenie relacji, w jakich pozostaje to, co ktoś plecie, z pojęciem nieprawdy i braku sensu.
- Wyrażenia ktoś przypomniał sobie, że_ oraz ktoś przypomina sobie, że_ można uznać za odrębne jednostki języka. Podstawowa różnica między nimi sprowadza się do tego, że tylko pierwsze z nich tworzy opozycję aspektową, ale analiza ich właściwości składniowo-semantycznych wykazuje także inne różnice.
- Status gramatyczny ciągów weź, weźmy, weźcie, które łączą się z formami imperatywnymi innych wyrażeń czasownikowych, może stanowić przedmiot dyskusji. Cechy składniowe pozwalają traktować WEŹ jako partykułę adwerbalną, jednostkę semantycznie pustą, wzmacniającą siłę illokucyjną wypowiedzeń imperatywnych.
- Charakterystyka gramatyczna nierzeczownikowej jednostki coś uwzględnia przykładowo takie cechy, jak: zdolności wypowiedzeniowotwórcze, łączliwość gramatyczną i semantyczną, mobilność w wypowiedzeniu. Analiza, oparta na tych kryteriach, pozwala zaliczyć tę jednostkę do klasy parataktemów.
***
Jednostki języka – kwalifikacja gramatyczna i semantyczna – właściwości semantyczno-składniowe – schematy składniowe – użycia metatekstowe – partykuły – parataktemy
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Jolanta Chojak : Osobliwe osobiście
-
Beata Milewska : Cechy syntaktyczne wyrażenia bądź co bądź
-
Mariola Wołk : O znaczeniu wyrażenia ktoś plecie, że_
-
Marta Zuchowicz : Przypominasz sobie? – o właściwościach składniowo-semantycznych czasowników zawierających kształt przypominać/przypomnieć sobie
-
Małgorzata Gębka-Wolak : Weź się zastanów! Problem statusu gramatycznego przyimperatywnego weź
-
Ewa Walusiak : Próba kwalifikacji gramatycznej nierzeczownikowego coś
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
RECENZJE
-
Yordanka Ilieva-Cygan : Karol Wojtyła – Jan Paweł II. Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, red. Kazimierz Ożóg, Bożena Taras, Rzeszów 2010
-
Magdalena Stasieczek-Górna : Przemysław P. Gębal, Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze, Kraków 2010
-
Małgorzata Mielcarek : Liliana Madelska, Discovering Polish, Kraków 2010
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
-
Ewa Rudnicka : Na stanowiska
-
Roman Szul : Czy Dutch znaczy ‛duński’? O pewnym błędzie w tłumaczeniach z angielskiego
SŁOWA I SŁÓWKA
