PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 6 / 2009

W ZESZYCIE

  • Nazwiska należą do tzw. nazw własnych, które genetycznie są sekundarne względem apelatywów. Różne modele nazwiskotwórcze odsłaniają zróżnicowane relacje międzyludzkie. Jeden z takich wzorców antroponimicznych, mających zasięg ogólnopolski i historyczną genezę, stanowią nazwiska na -isz/ysz.
  • Głos jest jednym z ważnych sposobów uzewnętrzniania ludzkiej osobowości i funkcjonowania człowieka w społeczności. Dawne opisy głosu wchodzą w skład charakterystyk medycznych, psychologicznych i fizjologicznych, wzbogacając słownictwo specjalistyczne tych dziedzin i prezentując językowy obraz człowieka.
  • Leksykografia diachroniczna ukazuje słownictwo minionych epok rozwoju polszczyzny. Kwestią o podstawowym znaczeniu jest dobór źródeł takich słowników, czego dowodzi przekład cytatów z różnych edycji Biblii w Słowniku języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku.
  • Nauczanie języka polskiego jako obcego znajduje liczne uwarunkowania lingwistyczne i socjologiczne. Te czynniki są istotne, poczynając od fonologicznej warstwy systemu językowego. Duże znaczenie ma tło fonologiczne (profil fonologiczny) i model artykulacyjny etnicznego (pierwszego) języka uczniów.
  • Procesy nauczania i uczenia się wymagają od uczniów właściwej koncentracji. Skupienie się, uwaga to podstawowe czynniki procesów poznawczych. Ich leksykalne wykładniki w dyskursie szkolnym występują zarówno w wypowiedziach pedagogów, jak i uczniów, jednakże szczególnie ważne są u nauczycieli jako „kierunko¬wskazy” przedmiotów czy zdarzeń, które wymagają głębszego zainteresowania.
***

Nazwiska – nazwy własne – antroponimy – językowy obraz głosu – słownictwo specjalistyczne – leksykografia diachroniczna – źródła filologiczne – glottodydaktyka – profil fonologiczny – model artykulacyjny – dyskurs szkolny – proces dydaktyczny

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

RECENZJE

  • Anna Berlińska : Translating Lives. Living with Two Languages and Two Cultures, ed. by Mary Besemeres & Anna Wierzbicka, Queensland 2007
  • Monika Kresa : Kwiryna Handke, Socjologia języka, Warszawa 2008
  • Joanna Wierzchowska : Magdalena Kuran, Retoryka jako narzędzie perswazji w postyllografii polskiej XVI wieku (na przykładzie „Postylli katolicznej” Jakuba Wujka), Łódź 2007

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW

  • Ewa Rudnicka : I. Nieco zawiła historia nazw historycznych
    II. Nieokreśloności bez liku

SŁOWA I SŁÓWKA