PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 8 / 2019
W ZESZYCIE
- Ukazanie sytuacji współczesnej polszczyzny wymaga opisu szeregu uwarunkowań, takich jak status języka polskiego, warunki jego rozwoju, główne tendencje w zakresie polityki językowej, a także relacje z językami obcymi i językami mniejszości narodowych i etnicznych.
- Poglądy normatywne Onufrego Kopczyńskiego, które są rozproszone w jego pracach, głównie w edycjach gramatyk, miały duży wpływ na postawy wobec języka ojczystego, a przez to również na kształt polszczyzny przełomu XVIII i XIX w., formułując zasady teorii i praktyki porozumiewania się w mowie i piśmie.
- Współczesne zapożyczenia z języka angielskiego w profesjolektach podlegają ocenie normatywnej; zachodzi pytanie, czy obowiązujące kryteria oceny normatywnej neologizmów są w tym wypadku wystarczające, czy też wymagają uzupełnień m.in. ze sfery pragmatyki językowej i semantyki.
- W praktyce przekładowej (zarówno z języka polskiego na język obcy, jak i odwrotnie) pojawiają się problemy dotyczące zmienności normy językowej w czasie czy też stosunku normy do uzusu i systemu językowego, powstają również pytania o zgodność normy z systemem oraz trafność ustaleń normatywnych.
- Badania świadomości językowej młodzieży szkolnej, dotyczące sprawności językowych, poprawnego mówienia i wzorca językowego, wykazały, że młodzież lubi mówić, potrafi opisać, jakie mówienie można określić jako „ładne” oraz umie wskazać swe autorytety językowe, nie zawsze zgodne z oczekiwaniami językoznawców.
- Test fl uencji słownej jest narzędziem diagnozy neuropsychologicznej; w wypadku badań dotyczących płynności kategorialnej nazw własnych i pospolitych u dzieci 7-letnich oraz uczniów klas I i III szkoły podstawowej pozwala określić stopień przygotowania dzieci do kolejnych etapów nauki szkolnej.
- Zestawienia bliźniacze w prozie Władysława Orkana stanowią istotny składnik jego świadomości językowej i kreacji artystycznej; ich nagromadzenie służy budowaniu nastroju i emocjonalności tekstu, wzbogacaniu opisu świata przedstawionego i charakterystyki postaci oraz strategiom tekstotwórczym.
***
Świadomość językowa – językoznawstwo normatywne – zasady porozumiewania się w mowie i piśmie – kultura języka – oceny poprawności językowej – translatoryka – dydaktyka języka – fl uencja słowna – język artystyczny – kreacja artystyczna – Onufry Kopczyński – Władysław Orkan.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Adam Pawłowski : Pejzaż językowy Polski współczesnej: polszczyzna, języki obce, języki mniejszościowe
-
Marian Bugajski : Onufrego Kopczyńskiego koncepcja kultury języka
-
Alicja Witalisz : Kryteria oceny poprawności anglicyzmów w profesjolektach
-
Jadwiga Waniakowa : Norma językowa w praktyce dydaktycznej. Opinie studentów filologii obcych na temat normy języka polskiego
-
Agnieszka Banaszkiewicz : Świadomość językowa młodzieży – wybrane zagadnienia
-
Ewelina Zając : Porównanie fluencji słownej w zakresie nazw własnych i wyrazów pospolitych dzieci przedszkolnych i uczniów szkoły podstawowej
-
Krzysztof Waśkowski : Zestawienia bliźniacze w języku powieści Drzewiej Władysława Orkana jako gry leksykalno-semantyczne
RECENZJE
-
Janina Kwiek-Osiowska : Wanda Łomnicka-Dulak, Nadpopradzka dawność. Gwara i kultura górali z okolic Piwnicznej, Piwniczna-Zdrój–Nowy Sącz 2019
-
Milena Wojtyńska-Nowotka : M. Bańko, H. Karaś (red.), Między teorią a praktyką. Metody współczesnej leksykografii, t. I, Warszawa 2018
SŁOWA I SŁÓWKA
