PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 6 / 2011
W ZESZYCIE
30 czerwca br. mija setna rocznica urodzin Czesława Miłosza, jednego z najwybitniejszych
polskich poetów, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
(1980 r.). Artykuły, zamieszczone w tym zeszycie, są poświęcone jego językowi i stylowi
poetyckiemu.
***
- Każdy z pisarzy kreuje własny idiolekt artystyczny. Za najważniejsze cechy
stylu poetyckiego Czesława Miłosza należy uznać realizm języka, prostotę i konkretność
wysłowienia, bogactwo ujęć stylizacyjnych, połączone z głębokim liryzmem
i dobitnością słowa.
- Językowy obraz rzeczywistości, zamknięty w tekstach poetyckich, podlega
ewolucji. Twórczość poetycka Czesława Miłosza w latach 70. i 80. prezentuje go
jako człowieka postrzegającego urodę rzeczywistości, ale także jako poetę skoncentrowanego
na pojęciach uniwersalnych, dokonującego wartościowania kreowanego
świata.
- Przestrzeń natury stanowi ważny element obrazu poetyckiego tekstów Czesława
Miłosza. Jest ona – z jednej strony – środowiskiem, w którym przebywa podmiot
liryczny, z drugiej – rezultatem projekcji wyobraźni tego podmiotu, znajdującej realizację
m.in. we wspomnieniach i marzeniach.
- Komunikacja międzyludzka to jedno z zadań poezji. Dyskurs poetycki, który
prowadzi Czesław Miłosz z czytelnikiem, nobilituje prostotę przekazu. W tekście Piosenki
o końcu świata poeta uczy oszczędnego i pokornego podejścia do mowy, uwydatniając
kontrast między eschatologiczną treścią utworu a środkami jej wyrazu.
- Przekład Księgi psalmów autorstwa Czesława Miłosza obejmuje całą tradycję
translatoryczną. Znajduje to odzwierciedlenie m.in. w starannym doborze słownictwa
oraz w doskonaleniu struktury wersetu zgodnie z biblijnym wzorcem językowym.
Dzięki temu ten przekład ma charakter fi lologiczno-artystyczny.
***
Język artystyczny – styl poetycki – idiolekt i tekst poetycki – przekaz artystyczny
– artystyczne wzorce językowe – translacja – tradycja artystycznego przekładu
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Teresa Skubalanka : Uwagi o stylu poetyckim Czesława Miłosza
-
Danuta Ostaszewska : Między konkretem a sensem uniwersalnym – o językowych kontrastach w poezji Czesława Miłosza zamkniętych
-
Urszula Sokólska : Miłoszowa przestrzeń natury
-
Krzysztof Maćkowiak : Ukształtowanie stylistyczne Piosenki o końcu świata Czesława Miłosza w kontekście dyskusji o formie poezji współczesnej
-
Stanisław Dubisz : Tradycja sztuki wersetu w przekładzie Czesława Miłosza Księgi psalmów
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
-
Iwan Pasemko : O cyrylicy. Polityka językowa Imperium Rosyjskiego w Królestwie Polskim (sprawy alfabetu i ortografii)
RECENZJE
-
Małgorzata Pieczara : Ćwiczenia z retoryki, red. nauk. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Maria Załęska, Warszawa 2010
-
Milena Wojtyńska-Nowotka : Bogusław Nowowiejski, Z zagadnień kontaktów językowych, Białystok 2010
-
Joanna Kozioł : Maria Steffen-Batogowa, Tadeusz Batóg, Słownik homofonów polskich, Poznań 2009
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
