PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 2 / 2016
W ZESZYCIE
- Etniczni, wykształceni użytkownicy języka polskiego, przebywający na stałe za granicą,
mają inny ogląd polszczyzny krajowej niż osoby posługujące się nią na co dzień, na
ogół bowiem władają taką odmianą standardowej polszczyzny, której zasięg w krajowej
wspólnocie komunikatywnej stopniowo się kurczy.
- Fonetyczna i fonologiczna adaptacja zapożyczeń leksykalnych z języka angielskiego
jest zjawiskiem złożonym, które znajduje m.in. zewnętrznojęzykowe uwarunkowania w poziomie
znajomości języka angielskiego w Polsce, w czasie zapożyczeń oraz w strategiach
adaptacyjnych, które przyjmują pożyczkobiorcy.
- W mowie osób dwujęzycznych, dla których polszczyzna jest językiem odziedziczonym,
dopełniacz ulega erozji; polega ona z jednej strony na nadmiarze konstrukcji z jego
zastosowaniem (wobec innych przypadków), z drugiej zaś na integracji z ekspansywnymi
strukturami języka obcego, używanego przez te osoby.
- Na świadomość komunikacyjną obcokrajowców mieszkających w Polsce wpływają
ich kulturowe stereotypy oraz doświadczenia komunikacyjne w Polsce, zróżnicowane
m.in. ze względu na ich postawy wobec tożsamości etnicznej – konserwatywną i dezintegracyjno-
innowacyjną.
- Grafi a polonijnej prasy w Brazylii podlegała wpływom pisowni języka portugalskiego
w wariancie brazylijskim, takim jak np. portugalskie znaki diakrytyczne, litery i diakryty
niewystępujące w skonwencjonalizowanej pisowni polskiej, podwajanie niektórych liter,
pisownia wielką literą.
- W okresie istnienia ZSRR najliczniejszymi mniejszościami narodowymi na tym obszarze
byli Polacy i Niemcy; wspólne dla nich uwarunkowania historyczne wytworzyły
cechy wspólne ich języków, które są szczególnie widoczne w słownictwie lokalnych odmian
ówczesnego języka polskiego i niemieckiego.
- Podstawę praktyki glottodydaktycznej w zakresie kształtowania kompetencji komunikacyjnej
powinna stanowić postawa racjonalizmu krytycznego, właściwa m.in. dla Karla
R. Poppera, łącząca intencję poprawności językowej ze świadomością nieuchronności popełniania
błędów w komunikacji językowej.
***
Polszczyzna standardowa za granicą i w kraju – kompetencja językowa – kompetencja
komunikacyjna – zapożyczenia z języka angielskiego w języku polskim – adaptacja
fonetyczna i fonologiczna – język odziedziczony – język nabywany – język a tożsamość
etniczna – interferencja pisowniowa w grafi i tekstów Polonii brazylijskiej – unifi kacja języków
mniejszości narodowych w ZSRR w warunkach diaspory – kompetencja komunikacyjna
polskojęzycznych Bułgarów w Polsce.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Ewa Lipińska,
Anna Seretny,
Przemysław Turek : Ta sama, lecz nie taka sama polszczyzna Polaków z zagranicy, cudzoziemców i rodzimych użytkowników języka
-
Jolanta Szpyra-Kozłowska : Pozajęzykowe czynniki kształtujące fonetyczną i fonologiczną adaptację anglicyzmów we współczesnej polszczyźnie
-
Agnieszka Libura,
Anna Żurek : Erozja dopełniacza w polskim języku odziedziczonym
-
Anna Suchodolska : Tożsamość obcokrajowców w Polsce: na podstawie socjolingwistycznych badań ich świadomości językowej oraz świadomości komunikacyjnej
-
Izabela Stąpor : Grafia dawnych czasopism Polonii brazylijskiej (na przykładzie „Gazety Polskiej w Brazylii”)
-
Jolanta Mędelska,
Maria Jankowiak-Rutkowska : O unifikacji słownictwa mniejszości narodowych w ZSRR na wybranych przykładach z radzieckich odmian polszczyzny i niemczyzny (okres międzywojenny)
-
Magdalina Mitrewa : Kompetencja komunikacyjna polskojęzycznych Bułgarów w kontekście indeterminizmu Karla R. Poppera
GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
-
Agnieszka Frączek : Polnisches Lesebuch, Lexikon und Sprachlehre Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, czyli (nie tylko) gramatyka języka polskiego
RECENZJE
-
Stanisław Dubisz : M. Cybulski (red. nauk.), Wybór tekstów z dziejów języka polskiego, t. I–II, Łódź 2015
-
Monika Kaczor : A. Cegieła, P. Kuciński, L. Polkowska, M. Stępień, Studia z etyki słowa, Warszawa 2014