PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 3 / 2018
W ZESZYCIE
- Polski język migowy (PJM) jest językiem rodzimym pewnego podzbioru polskich głuchych i codziennym narzędziem komunikacji całej tej wspólnoty. Języki migowe są objęte refl eksją lingwistyczną stosunkowo niedawno – od 2. połowy XX w.; odpowiadają one cechom naturalności kodu w trzech aspektach: strukturalno-lingwistycznym, akwizycyjnym i przyrodniczym.
- Wykładnik negacji, mający w PJM postać ruchu nadgarstka poprzedzającego pozytywne znaki, jest jednym z problemów w obrębie morfologii i słowotwórstwa tego języka, który – w związku z trwającym procesem gramatykalizacji – stanowi przyczynę różnych interpretacji w prowadzonych badaniach.
- W zakresie uniwersaliów leksykalnych istotne jest pytanie: na ile języki migowe odzwierciedlają w strukturze leksyki cechy ewentualnych języków fonicznych otoczenia, a na ile struktura słownictwa odzwierciedla unikatowe własności języków migowych (m.in. wizualno-przestrzenny charakter komunikatu migowego lub wysoki stopień ikoniczności znaków).
- Audiodeskrypcja to technika, która polega na przekazywaniu drogą słuchową werbalnych opisów treści wizualnych, co umożliwia osobom niewidomym lub słabowidzącym zapoznanie się z dziełami z zakresu sztuki (audio)wizualnej. Jest to zjawisko z zakresu przekładu intersemiotycznego na język znaków należących do odmiennego systemu semiotycznego.
- Kształtowanie się pojęcia fonemu w trakcie rozwoju biopsychicznego znajduje wielorakie uwarunkowania. Fonem jest utrwalany w mózgu w postaci systemowo-asocjacyjnych percepcyjnych i ruchowych subwzorców neuronalnych, kodujących cechy wspólne kategorii głosek tożsamych znaczeniowo.
***
Polski język migowy (PJM) – głusi – akwizycja – negacja – gramatykalizacja – nazwy pokrewieństwa w PJM – audiodeskrypcja – fonem – rozwój biopsychiczny.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Marek Świdziński : O trzech aspektach naturalności języków migowych
-
Anna Kuder,
Malwina Kocoń : O rygorystyczności ograniczeń dotyczących morfemu negacji w PJM. Dyskusja z artykułem Piotra Tomaszewskiego
-
Jadwiga Linde-Usiekniewicz,
Sylwia Łozińska : Nazwy pokrewieństwa w polskim języku migowym (PJM)
-
Ewa Wolańska,
Adam Wolański : Audiodeskrypcja jako przekład kodu ikonicznego na kod werbalny mówiony. Kompozycja, makrostruktura znaczeniowa oraz warstwa językowo-stylistyczna tekstu opisu
-
Olga Jauer-Niworowska : Fonem w modelu strukturalno-funkcjonalnym – analiza biopsychicznych uwarunkowań kształtowania się pojęcia fonemu (zależności między percepcją a motoryką werbalną)
RECENZJE
-
Małgorzata Witaszek-Samborska : Krzysztof Skibski, Poezja jako iteratura. Relacje między elementami języka poetyckiego w wierszu wolnym, Poznań 2017
SŁOWA I SŁÓWKA
-
Stanisław Dubisz : Zdradzieckie mordy, czyli o niestosowności – nie tylko nieparlamentarnej
