PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 6 / 2016
W ZESZYCIE
- Norma skodyfikowana to pojęcie z zakresu kultury języka, które funkcjonuje w polskim
językoznawstwie od lat 80. XX w., natomiast procesy jej kształtowania się w polszczyźnie
można obserwować – na podstawie rozstrzygnięć poprawnościowych – już od lat
80. XIX w.
- Jednym z podstawowych wyznaczników stylu urzędowego jest kategoria komunikatywności
(jasność, prostota, zwięzłość, dynamiczność, konkretność, konstrukcyjność,
stosowność), jednakże analiza tekstów wskazuje, że dominują w nim cechy będące jej
zaprzeczeniem.
- Normy grzeczności, obowiązujące w wystąpieniach publicznych, są często intencjonalnie
łamane, szczególnie zasada aprobaty i życzliwości dla partnera, co wynika ze
strategii wizerunkowej polityków i chęci uatrakcyjnienia przekazu; powoduje to jednak
nadmierne przesuwanie się granic dopuszczalnych zachowań.
- Przekształcenia współczesnej polszczyzny są przyczyną zmian normy językowej,
w tym wzorcowej normy wymawianiowej; problem ten jest istotny m.in. w perspektywie
dydaktycznej w związku z ortofonicznym kształceniem studentów aktorstwa.
- Mechanizmy fonologicznej polonizacji zapożyczeń z języka angielskiego związane są
kontekstem fonologicznym, ograniczeniami fonotaktycznymi oraz rodzimymi procesami
fonologicznymi; należy tu także uwzględnić czynniki o charakterze morfologiczno-leksykalnym.
***
Norma językowa – norma skodyfikowana – wykroczenia przeciwko normie stylu urzędowego
– normy grzeczności – norma wzorcowa w wymowie – mechanizmy polonizacji
anglicyzmów.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Piotr Zbróg : Ciągłość i zmiana w skodyfikowanej normie językowej w minionym stuleciu
-
Eliza Czerwińska : Stylistyczne wykładniki niekomunikatywności tekstów urzędowych
-
Barbara Sobczak : Normy grzeczności a zmiany w publicznych zachowaniach (nie tylko) językowych
-
Iwona Sołtys : Norma wzorcowa w wymowie. Wyzwania dydaktyczne.
-
Jolanta Szpyra-Kozłowska : Wewnątrzjęzykowe mechanizmy fonologicznej polonizacji zapożyczeń angielskich
GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
RECENZJE
-
Przemysław Wiatrowski : Bogusław Dunaj, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część 1. Fonetyka i fonologia, Tarnów 2015
-
Julita Śmigielska : Laura Polkowska, Język prawicy, Warszawa 2015
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
SŁOWA I SŁÓWKA
