PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 7 / 2015
W ZESZYCIE
- Listy z różnych epok pozwalają na prześledzenie zmian w systemie językowym,
wpływu czynników zewnętrznych na sferę pragmatyki wypowiedzi, ewolucję kompetencji
komunikacyjnej, gatunków mowy i etykiety językowej; mogą także być podstawą studiów
nad przemianami obyczajowości.
- W swych listach Cyprian Kamil Norwid stosował konstrukcje składniowe zgodnie
z normą polszczyzny 2. połowy XIX w. Imiesłowowe równoważniki zdań, w których została
zachwiana zasada zachowania relacji czasowych, występują sporadycznie.
- W Rzeczypospolitej XVI w. – państwie wieloetnicznym i wielowyznaniowym – inny
znacznie częściej oznaczał ‘odszczepieńca, odstępcę od wiary’ niż ‘kogoś będącego spoza
danej społeczności’ lub – co dzisiaj najczęstsze – ‘nie tego, nie takiego’.
- W poezji Hieronima Kajsiewicza waloryzowanie Boga jest uzależnione od statusu
nadawcy – niewierzącego lub wierzącego. Z tego wyrasta wizerunek Boga samotnego przeciwstawianego
Bogu będącemu centrum wszechświata.
- Teoria n-krotnej fi ltracji kulturowo-językowej pozwala ukazać warsztat translatorski
Jacka Przybylskiego, dzięki czemu można przedstawić zakłócenia translacyjne
w odniesieniu do transferyzacji gier językowych Johna Miltona w tekście poematu Raj
utracony.
- Historia francusko-polskiej leksykografi i rozpoczyna się w XVI w. od słownika Calepina
[Lyon 1585]. W XVII w. ukazało się sześć edycji, w których słownictwo francuskie
jest zestawiane z polskim, przy czym w większości z nich językiem wyjściowym jest łacina.
- Roty przysiąg sądowych stanowią ciągle bezcenny materiał badawczy dla historyka
języka, dając informacje zarówno o zróżnicowaniu dialektalnym polszczyzny XIV i XV w.,
jak i o ówczesnych różnicach wewnątrzdialektalnych.
***
Historia języka – zmiany językowe – zmiany komunikacyjne – zmiany semantyczne –
– leksyka – składnia – morfologia – fonetyka – stylistyka – leksykografi a – translatoryka.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Marzanna Uździcka,
Rafał Zarębski : Rola epistolografi i w uniwersyteckim nauczaniu historii języka polskiego (na marginesie przygotowywanego nowego wyboru tekstów do historii języka polskiego)
-
Anna Ciołek : Imiesłowowe równoważniki zdań w listach C.K. Norwida
-
Paulina Michalska-Górecka : Inny w oczach XVI-wiecznych Polaków (rekonesans)
-
Izabela Kępka : Punkt widzenia a językowe wartościowanie Boga w Sonetach i innych wierszach Hieronima Kajsiewicza
-
Justyna Walczak : Praktyka translatorska Jacka Przybylskiego w świetle teorii n-krotnej filtracji kulturowo-językowej
-
Marcin Jakubczyk : Leksykografia francusko-polska do końca XVII wieku
-
Sylwia Przęczek-Kisielak : Zróżnicowanie wewnątrzdialektalne Małopolski w XIV i XV w. – na podstawie rot przysiąg sądowych
GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
-
Anna Just : Enchiridion polonicum Jana Monety – pełny i doskonały kurs języka polskiego
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
RECENZJE
-
Władysław T. Miodunka : Mirosława Sagan-Bielawa, Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2014
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
SŁOWA I SŁÓWKA
