PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 4 / 2017
W ZESZYCIE
- W wyniku II wojny światowej oraz zmian granic państwowych i procesów migracyjnych społeczność i kultura Warmiaków i Mazurów zostały skazane na zagładę. Zapisy dialektologiczne zebrane w latach 50. XX wieku pomagają odtworzyć obraz tamtych lat w aspekcie historycznym i kulturoznawczym.
- Sytuacja językowa w czeskiej części Śląska Cieszyńskiego, gdzie występuje kilka kodów komunikacyjnych (gwara zachodniocieszyńska, język czeski – potoczny i literacki, polszczyzna ogólna), jest modelowa do postawienia pytań: czym jest gwaryzm?, jakie słownictwo można uznać za gwarowe?
- W potocznych (ludowych) etymologiach nazw miejscowych nasila się ostatnio pamiątkowy semantyczny model interpretacyjny, np. Gniezno < gniazdo, Żywiec < Żyw, Bydgoszcz < Byd + Gost. Wpływa na to m.in. rozwój regionalizmu, modele edukacji regionalnej, lokalne strategie marketingowe i lokalna megalomania.
- Potocznym (ludowym) interpretacjom etymologii podlegają często topografi czne nazwy miejscowe. Modele reinterpretacyjne należą do kilku typów, a ich mechanizmy polegają na utożsamianiu podstaw toponimów z określeniami topografi cznymi ze względu na czynniki asocjacyjne, słowotwórcze lub brzmieniowe.
- Jednym z przejawów wpływów języka angielskiego na polskie słownictwo są zapożyczenia leksemów pochodzących od nazwisk osób, które wywarły duży wpływ na rozwój nauki, kultury, sztuki, życia społecznego (np. darwinizm, taczeryzm); te zaadaptowane zapożyczenia stanowią podstawy dalszych derywatów w polszczyźnie.
***
Dialektologia – historia – pamięć kulturowa – słownictwo gwarowe – słownik gwarowy – wielojęzyczność – kontakty językowo-kulturowe – onomastyka – toponimy – etymologia –etymologia ludowa – anglicyzmy – antroponimy – derywaty odantroponimczne.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Katarzyna Sobolewska : Zapisy dialektologów jako źródło historyczne
-
Irena Bogocz : Zachodniocieszyńskie słownictwo gwarowe – próba ujęcia tematu
-
Elżbieta Michow : O nadmiernej popularności modelu pamiątkowego w potocznych etymologiach nazw miejscowych
-
Ewa Rogowska : O motywacji topograficznej w etymologiach ludowych polskich toponimów
-
Anna Kłaczyńska : Odantroponimiczne derywaty pochodzenia angielskiego
GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
RECENZJE
-
Ewa Wasilewska : Dorota Połowniak-Wawrzonek, Metafory językowe nawiązujące do czynności przyjmowania pokarmów, Kraków 2015
-
Beata Olędzka : Karolina Ekes, Niezbędnik współczesnej Kleopatry. Greckie i łacińskie korzenie terminologii medycznej nie tylko dla kosmetologów, Warszawa 2016
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
SŁOWA I SŁÓWKA
