PORADNIK JĘZYKOWY
NUMER 5 / 2014
W ZESZYCIE
- Podstawowym zagadnieniem dla kultury języka jako dyscypliny językoznawczej jest
zakres i metodologia opisu: czy mają one dotyczyć wyłącznie faktów ściśle językowych, czy
też powinny obejmować również zagadnienia etyki słowa, nadając tej dziedzinie interdyscyplinarny
charakter.
- Kim jest dzisiaj językoznawca normatywista? Odpowiedź na to pytanie koncentruje
się na analizie trzech szeregów wizerunków: orędownik – autorytet – propagator; przewodnik
– kontroler – obserwator; strażnik – ogrodnik – sędzia.
- Zrozumienie przyczyn niechęci części użytkowników polszczyzny do zapożyczeń
z języków obcych może pomóc w kształtowaniu właściwych postaw wobec języka, szczególnie
wtedy, gdy postawa niechęci wynika z braku gotowości zaakceptowania zmian językowych
i społecznych.
- Norma języka urzędowego kształtowała się pod wpływem różnych czynników. Dla
właściwego jej opisu niezbędny jest ich systematyczny ogląd w okresie przedrozbiorowym,
w czasie zaborów i w okresie 20-lecia międzywojennego.
- Problematyka stosowania wobec kobiet nazw zawodów oraz stanowisk rodzaju żeńskiego
albo gatunkowych nazw rodzaju męskiego współcześnie aktualizuje się w związku
z przemianami kulturowymi, jednakże większości użytkowników polszczyzny odpowiada
zracjonalizowany kompromis.
- Zmiany kulturowe przyczyniają się do powstawania nowych pól leksykalno-semantycznych
w słownictwie współczesnej polszczyzny. Czynnikami, które kształtują nowe
słownictwo fi tnessowe są m.in. komercjalizacja i konkurencyjność.
- Dominantami pola leksykalno-frazeologicznego są we współczesnej polszczyźnie
czasowniki związane z cieczami, rzeczowniki będące synonimami rzeczownika
głowa oraz rzeczowniki określające atrybuty alkoholowe.
***
Kultura języka – kultura słowa – etyka słowa – językoznawstwo normatywne – postawy
wobec języka – puryzm językowy – zapożyczenia z języków obcych – język urzędowy
– słownictwo współczesnej polszczyzny – nazwy osobowe żeńskie – nowe pola leksykalne
– frazeologia – składnia.
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
-
Jadwiga Puzynina : Dlaczego bronię kultury słowa?
-
Magdalena Steciąg : Kim jest językoznawca normatywista dziś? Przyczynek do dyskusji o zadaniach współczesnej normatywistyki
-
Mirosław Bańko : Czego bronimy, broniąc języka? O możliwych przyczynach niechęci do wyrazów zapożyczonych
-
Ewa Woźniak : Dziedzictwo staropolskie czy spuścizna zaborów – o składni języka urzędowego
-
Magdalena Bartłomiejczyk : Kobieta w wojsku – żołnierz czy żołnierka?
-
Monika Biesaga : Nazewnictwo zajęć fi tnessowych (źródła i mechanizmy produktywności)
-
Anna Kamińska : Smolić kieliszki, być na fleku, czyli o frazeologizmach z pola leksykalnego
SŁOWNIKI DAWNE I WSPÓŁCZESNE
GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
-
Barbara Pędzich : Sprawozdanie z IX Forum Kultury Słowa
-
Józef Porayski-Pomsta : Działalność Towarzystwa Kultury Języka w latach 2011–2013. Sprawozdanie Zarządu Głównego
-
Joanna Zawadka : Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia członków Towarzystwa Kultury Języka w dniu 24 stycznia 2014 r.
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
-
Katarzyna Kłosińska : Czy epicka opowieść to opowieść epicka? O epickim dawnym, współczesnym i całkiem nowym
SŁOWA I SŁÓWKA
